หน้าฝนใกล้เข้ามาแล้ว ฝุ่น PM2.5 ก็ลดลงมามากแล้ว ผู้คนออกมาวิ่งตามสวนสาธารณะกันมากขึ้น ทั้งที่สวนลุมพินี สวนเบญจสิริ สวนเบญจกิติ ทำให้มีคำถามว่า ทำไมเวลาวิ่ง พอวิ่งไปถึงกิโลที่ 5 ที่ 6 แล้วปวดเจ็บในเข่า บางคนเป็นที่น่อง บ้างก็ที่ต้นขา เวลาเล่นแบด เล่นวอลเลย์

ในหัวเข่าของเรา หลักๆ ก็จะมีส่วนของกระดูกกับเอ็นยึดหัวเข่า มาขึงกระดูกไว้เพื่อจะได้งอเข่า โดยส่วนประกอบที่มักจะเจออาการบาดเจ็บก็คือ

ผิวเข่า มีลักษณะโค้งเรียบมันๆ วาวๆ เพื่อที่เวลาเคลื่อนไหวจะได้ไม่ติดขัด รองรับกับกระดูกส่วนล่าง เมื่ออายุมากขึ้นบริเวณผิวเข่ามักจะขรุขระ เปรียบเทียบคล้ายกับถนนเป็นหลุมเป็นบ่อ นอกจากนี้การเล่นกีฬาประเภทที่ต้องมีการเสียดสีหรือสไลด์บ่อยๆ ก็มีส่วนทำให้ผิวเข่าเสื่อมเร็วกว่าปกติได้

เอ็นไขว้หน้า (ACL) ส่วนใหญ่จะเจอในนักฟุตบอลเวลาที่เจอสไลด์เข้ามาหนักๆ หรือเท้าอยู่ที่ตำแหน่งหนึ่ง แต่ตัวบิดไปด้านข้างโดยเร็ว ถ้าเอ็นขาดจะเจ็บปวดมาก ถึงขั้นเข่าบวม อักเสบ ช้ำมาก ส่วนใหญ่ต้องมาโรงพยาบาล แพทย์ก็จะวินิจฉัยว่าเป็นแค่การอักเสบ หรือถึงขั้นเอ็นขาด อาจจะต้องทำการผ่าตัดเย็บซ่อมกันเลย

เอ็นด้านข้าง (MC/LCL) เจอได้บ่อยในพวกนักวิ่ง สังเกตง่ายๆ ว่ามักจะปวดบริเวณด้านข้างทั้งด้านในและด้านนอกของหัวเข่า สาเหตุของการบาดเจ็บส่วนใหญ่เกิดจากการบิด เอ็น MCL/ LCL จะเป็นตัวยึดกระดูกท่อนต้นขากับขาไว้ แต่ถ้าขณะวิ่งเผลอบิดเข่าผิดจังหวะ ก็จะทำให้เอ็นข้างใดข้างหนึ่งอักเสบแล้วปวดขึ้นมาได้ บางที่จะเห็นนักวิ่งหรือนักวอลเลย์บอลบางคนใส่สนับเข่าไว้ พอที่จะช่วยเพิ่มไม่ให้เข่าบิดได้เวลาออกกำลังกาย

หมอนรองข้อเข่า เป็นเนื้อเยื่อส่วนที่รองรับไม่ให้กระดูกทั้ง 2 ส่วนมาเสียดสีกัน พูดง่ายๆ คือเป็นเหมือนฟองน้ำมารองหัวเข่า หมอนรองกระดูกจะเป็นตัวรองรับแรงกระแทกลงมาที่หัวเข่า คราวนี้ตอนกระโดด ตอนวิ่ง หมอนรองอาจจะต้องรับแรงกระแทกมากกว่าปกติ จึงทำให้เกิดการฉีกขาดหรืออักเสบได้ สังเกตได้ว่ามักจะปวดด้านข้างเข่าค่อนมาข้างหน้ามากกว่าเอ็นด้านข้าง หรือถ้าทำ Squat jump ก็จะปวดขึ้นมาได้ เพราะเกิดแรงกดที่หมอนรองหัวเข่า

กล้ามเนื้อมัดหลังเข่า (Hamstring and Gastrocnemius Muscle) มักจะปวดตึงหลังหัวเข่าหลังออกกำลังกาย หรือวิ่งเสร็จ เพราะกล้ามเนื้อ Hamstring กับ Gastrocnemius จะอยู่ข้างหลังเข่าลงมาถึงน่อง อาจเกิดจากการหดตัวของกล้ามเนื้อ Spasm หรือ Sprain ทำให้เกิดการปวดหลักๆ ง่ายๆ จะเห็นพวกนักวิ่ง วิ่งเสร็จจะทำการยึดกล้ามเนื้อ Hamstring กับ Gastrocnemius โดยการยืนยกขาบนราวสูง แล้วโน้มตัวมาข้างหน้า จะรู้สึกตึงบริเวณน่องกับหลังเข่า นี่คือวิธีที่ถูกต้องหลังออกกำลังกายเสร็จ เพราะจะช่วยยืดกล้ามเนื้อมัดนี้เป็นหลัก

เหล่านี้เป็นส่วนประกอบในหัวเข่าที่เรามักจะเจออาการบาดเจ็บขึ้นมาได้ แต่ถ้าเราออกกำลังกายอย่างถูกวิธี ค่อยๆ เพิ่มระยะการออกกำลังกายมากขึ้นอย่างเป็นขั้นเป็นตอน มีการ Warm up และ Cool down หลังการออกกำลังกาย ก็จะช่วยหลีกเลี่ยงการบาดเจ็บ

เครดิต: HealthToday

ที่มา : ทูเดย์อินชัวร์